ការមិនដឹងក្លិន
ក្លិនដែលយើងបានទទួលរាល់ថ្ងៃនេះបានដឹងដោយច្រមុះ។និយាយឲ្យច្បាស់ទៅទៀតគឺដោយសារកោសិកាដែលស្ថិតនៅក្នុងផ្ទៃប្រហែល១ភាគ៣នៃភ្នាសច្រមុះទាងសងខាង។វិញ្ញាណនេះមានផ្សំដោយសសៃក្បាលទី១(Cranial nerve I)ដែលមានប្រវែងខ្លីបំផុតក្នុងបណ្ដាសសៃទាំង១២គូរ និងភ្នាសនៅប៉ែកខាងលើនៃភ្នាសច្រមុះ។ដង្ហើមចេញចូលតាមផ្លូវច្រមុះដែលផ្ទុកនូវមូលីគុលក្លិន វិញ្ញាណនេះអាចដឹងតាមសភាពធម្មតា តែបើមានអ្វីកើតឡើងមិនប្រក្រតីនៅក្នុងច្រមុះវិញ្ញាណនឹងមានការផ្លាស់ប្ដូរនៃការទទួលក្លិនជាប្រាកដ។
មូលហេតុជាច្រើនមានដូចជា៖
- ការតឹងច្រមុះ ជំងឺផ្ដាសាយ ជំងឺរលាកច្រមុះរ៉ាំរ៉ៃ អាល់លែលហ្ស៊ី ជំងឺឫសដូងច្រមុះ
- ការប៉ះទង្គិចនៅម្ដុំច្រមុះ ក្បាលដោយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរ ឬការវះកាត់ខួរក្បាល
- មហារីកច្រមុះ
- ការមិនដឹងពីកំណើត (ប្រហែល៣%)
- ការមិនដឹងក្លិននៃមនុស្សដែលមានអាយុច្រើន( >៦៥ឆ្នាំ)ដែលហៅថា Presbyosmia បានកើតឡើងនៅលើអ្នកជំងឺ Alzheimer និងជំងឺ Parkinson
- ផ្សេងទៀតដូចជា៖ ការពុលថ្នាំ កង្វះជីវជាតិ វិបត្តិផ្លូវចិត្ត និងការព្យាបាលដោយកាំរស្មី X
គេបែងចែកការមិនដឹងក្លិនជា៖
- Hyposmia ការមិនសូវដឹងក្លិន
- Anosmia ការមិនដឹងក្លិនសោះ
- Parosmia ការដឹងក្លិនខុសពីក្លិនដើម ឧទាហណ៏ពីការមានក្លិនទៅជាគ្មានក្លិន
- Phantosmia ការដឹងក្លិនដោយមិនមានក្លិន
- Dysosmia គុណភាពនៃក្លិនមានការផ្លាស់ប្ដូរ
- Hyperosmia ការដឹងក្លិនហួសពីការពិត
ការព្យាបាលធ្វើឡើងតាមមូលហេតុរបស់វា។តែអ្វីដែលយើងគួរដឹងនិងអាចប្រតិបត្តិបាននោះមានដូចជា៖
- ជៀសវាងនូវផ្សែងពុល ក្លិនមុតៗដូចជាក្លិនថ្នាំពុល ក្លិនហ្គាស ថ្នាំលាបជញ្ជាំង តុទូ ឬបរិក្ខាផ្សេងៗ
- ឈប់ជក់បារី
- ជៀសវាងចំណីអាហារដែលហួសពេលកំណត់
ឯកសារយោង៖
- Rhinology and Allergy; Brent A. Senior, Yvonne Chan